Nồi hấp tiệt trùng được xem là “trái tim” của mọi quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn trong y tế, phòng thí nghiệm và sản xuất. Bằng cách sử dụng vũ khí tối thượng là hơi nước nóng bão hòa dưới áp suất cao, nó có thể tiêu diệt mọi vi sinh vật cứng đầu, kể cả bào tử.
Nguyên lý hoạt động của nó nghe có vẻ đơn giản: nước được đun sôi trong một buồng kín, tạo ra hơi nước. Hơi nước này đẩy hết không khí lạnh ra ngoài, sau đó van xả đóng lại. Áp suất trong buồng tăng lên, khiến nhiệt độ sôi của nước vượt ngưỡng 100°C (thường là 121°C). Ở nhiệt độ và áp suất này, mọi cấu trúc protein của vi khuẩn sẽ bị phá vỡ, đảm bảo vô trùng tuyệt đối.
Tuy nhiên, để cỗ máy mạnh mẽ này phát huy 100% hiệu quả, chỉ nhấn nút thôi là chưa đủ. Quy trình chuẩn bị và vận hành đòi hỏi sự cẩn trọng tuyệt đối. Dưới đây là 3 lưu ý then chốt mà bất kỳ ai vận hành nồi hấp tiệt trùng cũng phải nằm lòng.

Máy hấp tiệt trùng 50L milotech
1. “Làm Sạch Trước, Tiệt Trùng Sau” – Nguyên Tắc Bất Di Bất Dịch
Nhiều người lầm tưởng rằng cứ cho vật bẩn vào nồi hấp là xong. Đây là một sai lầm nghiêm trọng! Các chất bẩn hữu cơ như máu, dầu mỡ, mủ chính là “tấm khiên” vững chắc bảo vệ vi sinh vật khỏi tác động của hơi nước. Nếu không được làm sạch, quá trình tiệt trùng có thể thất bại.
Quy trình chuẩn bị cần tuân thủ:
- Khử khuẩn sơ bộ: Đối với các dụng cụ, đồ vải đã tiếp xúc với mầm bệnh lây nhiễm, chúng phải được ngâm trong dung dịch khử khuẩn hóa học chuyên dụng TRƯỚC KHI đem đi cọ rửa.
- Cọ rửa kỹ lưỡng: Ngâm và chà rửa dụng cụ bằng dung dịch tẩy rửa để loại bỏ hoàn toàn các vết bẩn nhìn thấy được.
- Tháo rời các bộ phận: Với các dụng cụ có khớp nối, kẽ hở, hãy tháo rời chúng ra để đảm bảo không có ngóc ngách nào bị bỏ sót.
- Xả sạch và lau khô: Rửa lại tất cả dưới vòi nước chảy để loại bỏ hoàn toàn hóa chất tẩy rửa, sau đó lau thật khô trước khi đóng gói.
- Phân luồng rõ ràng: Luôn phân biệt và đánh dấu các thùng chứa, xe đẩy dụng cụ “bẩn” (chưa xử lý) và “sạch” (đã xử lý) để tránh tuyệt đối nguy cơ tái nhiễm chéo.
2. “Mặc Áo Giáp” Đúng Cách – Tầm Quan Trọng Của Việc Đóng Gói
Việc đóng gói không chỉ để giữ các vật dụng gọn gàng. Lớp bao bì hoạt động như một “chiếc áo giáp” đặc biệt: vừa phải cho phép hơi nước thẩm thấu vào bên trong để tiệt trùng, vừa phải đủ kín để ngăn vi khuẩn xâm nhập trở lại sau khi quá trình kết thúc.
Những điều nên và không nên khi đóng gói:
- Nên: Sử dụng vải bọc chuyên dụng (thường là cotton trắng hai lớp đã được giặt sạch). Buộc các gói đồ bằng dây với độ chặt vừa phải, tránh để bị bung nhưng cũng không được siết quá chặt làm hơi nước khó lọt vào.
- Nên: Sử dụng các hộp đựng kim loại chuyên dụng cho y tế. Các hộp này được thiết kế với các lỗ thông hơi để hơi nước dễ dàng lưu thông.
- Không nên: Tuyệt đối không sử dụng các loại hộp nhôm gia dụng (loại hay dùng để đựng cơm). Các loại hộp này quá kín, không khí bên trong rất khó thoát ra và hơi nước cũng không thể đi vào, khiến việc tiệt trùng gần như vô nghĩa. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tỷ lệ nhiễm khuẩn khi dùng hộp gia dụng cao hơn rất nhiều.
3. Nghệ Thuật Sắp Xếp – Chìa Khóa Cho Hơi Nước Luân Chuyển
Tưởng tượng hơi nước như một dòng chảy, nó cần không gian để di chuyển. Việc nhồi nhét đồ vào nồi hấp sẽ tạo ra các “điểm mù” mà hơi nước không thể tiếp cận, dẫn đến việc vật dụng không được tiệt trùng đồng đều.
Hãy sắp xếp như một chuyên gia:
- Không nhồi nhét: Chỉ đặt lượng đồ vừa phải, không vượt quá sức chứa của nồi.
- Tạo khoảng hở: Sắp xếp các gói đồ xen kẽ nhau, chừa không gian xung quanh để hơi nước có thể lưu thông tự do.
- Vật nặng ở dưới, vật nhẹ ở trên: Các gói đồ bằng vải nên được đặt ở tầng trên. Các vật dụng bằng kim loại, hộp, khay men nên đặt ở tầng dưới.
- Lý do: Vật kim loại khi nóng lên và nguội đi sẽ ngưng tụ rất nhiều hơi nước. Đặt chúng ở dưới sẽ tránh được việc nước ngưng tụ này nhỏ giọt và làm ướt các gói vải bên dưới, gây nguy cơ tái nhiễm khuẩn.
- Đặt theo chiều dọc: Các hộp đựng, lọ, bình nên được đặt thẳng đứng hoặc nghiêng để không khí dễ dàng thoát ra và hơi nước dễ đi vào.
Lời kết
Hiệu quả của quá trình tiệt trùng không chỉ nằm ở sức mạnh của chiếc máy, mà phần lớn phụ thuộc vào sự cẩn thận và tuân thủ quy trình của người vận hành. Bằng cách ghi nhớ ba nguyên tắc vàng: Làm sạch kỹ – Đóng gói đúng – Sắp xếp thông minh, bạn sẽ đảm bảo rằng mỗi mẻ hấp đều đạt được kết quả vô trùng hoàn hảo, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ an toàn cho bệnh nhân và chất lượng cho sản phẩm.
Xem thêm: Nhiệt Ẩm vs. Nhiệt Khô: So Sánh 2 “Vũ Khí” Tiệt Trùng Hàng Đầu Trong Sản Xuất